آثار حقوقی و کیفری صدور چک وعده دار یا چک مدت دار

 

وکیل خوب چک بیان می دارد : آنچه که امروزه بسیار رایج است صدور چک مدت دار یا همان چک وعده دار می باشد که لازم است افراد با آثار حقوقی و کیفری صدور چنین چک هایی کاملا آشنا شوند آنچه که در این مقاله به آن پاسخ داده شده است در ذیل به آنها اشاره شده است.

آیا چک بدون تاریخ یا مدت دار (وعده دار) قابلیت شکایت کیفری دارد؟

آیا نوشتن تاریخ در چک فاقد تاریخ از سوی دارنده چک جرم است؟

تکلیف چکی که فاقد تاریخ سال است چیست؟

 

 

چک هایی که بدون تاریخ سررسید یا چکی که دارای تاریخ است اگر به صورت مدت دار صادر شده باشد آیا قابلیت شکایت کیفری از این نوع چک ها وجود دارد؟

 

وکیل خوب چک بیان می دارد :  در اسناد تجاری همچون برات و سفته می توان به صورت مدت دار یا همان وعده دار صادر شوند .

وکیل خوب چک ادامه می دهد : به موجب مواد 223 و 308 قانون تجارت هم تاریخ تحریر (تاریخ نگارش سفته یا برات) و هم تاریخ پرداخت دارند اما از نظر قانونگذار چک یک وسیله پرداخت فوری می باشد بنابراین یک تاریخ بیشتر ندارد و در واقع وسیله پرداختی است که هدف از ایجاد آن جایگزینی برای پول بوده است.

وکیل خوب چک متذکر می شود : تاریخ صدور چک باید همان تاریخ مندرج در چک باشد.

وکیل خوب چک ادامه می دهد : چک های بدون تاریخ و چک های وعده دار از نظر قانون صدور چک 1382 به صورت تلویحی مورد پذیرش قرار گرفته است اما چک بدون تاریخ و چک مدت دار قابلیت شکایت کیفری نیست هرچند با درج تاریخ سررسید در متن چک فاقد تاریخ اقدام به وصول گواهی عدم پرداخت از بانک نماییم.

وکیل خوب چک بیان می کند : به این دلیل که صادر کننده چک می تواند با درخواست کارشناسی از دادگاه یا دادسرا چک به کارشناس خط شناسی ارجاع شود تا به وسیله کارشناس خط شناسی تاریخ دار بودن یا فاقد تاریخ بودن چک در زمان صدور آن مورد بررسی قرار گیرد.

وکیل خوب چک تاکید می نماید : برای شخصی که بخواهد از مزایای شکایت کیفری چک بهرمند شود لازم است ظرف 6 ماه از تاریخ سررسید چک اقدام به وصول گواهی عدم پرداخت چک کند و پس از وصول گواهی عدم پرداخت چک ظرف مدت 6 ماه اقدام به طرح شکایت کیفری وصول چک نماید.

وکیل خوب چک بیان می دارد : در طرح شکایت کیفری چک بلامحل صرفا برای صادر کننده چک مجازات های مقرر در قانون چک صدور چک که همان حبس است مورد حکم قرار می گیرد اما اگر دارنده چک بلامحل بخواهد مطالبه وجه چک را انجام بدهد لازم است در دادگاه کیفری یا دادسرا تا قبل از ختم رسیدگی اقدام به طرح دادخواست حقوقی مبنی بر مطالبه وجه چک بلامحل اقدام نماید تا صادر کننده چک بلامحل علاوه بر مجازات کیفری صدور چک بلامحل به پرداخت وجه چک نیز محکوم شود.

 

وکیل خوب چک ادامه می دهد :  در برخی از دعاوی چک بلامحل پیش می آید که صادر کننده چک برای پرداخت ثمن معامله ای اقدام به صدور چک می نماید به طوری که تاریخ سررسید چک مثلا 06/02/1399 است ولی تاریخ انعقاد قرارداد اصلی که چک برای آن صادر شده است 25/12/1398 می باشد و شماره سریال های چک نیز همراه با مبلغ آن و تاریخ سررسید آن در قرارداد اصلی ذکر شده است که در این حالت دارنده چک به اشتباه اقدام به طرح شکایت کیفری چک بلامحل می نماید اما به دلیل وعده دار بودن چک یا مدت دار بودن چک این شکایت در دادگاه کیفری به نتیجه نخواهد رسید زیرا تاریخ صدور چک 25/12/1398 است ولی تاریخ سررسید آن 06/02/1399 می باشد .

اگر قصد مطالعه قانون جدید چک را دارید کلیک نمایید!!

 

اگر قصد مطالعه قانون قدیم چک را دارید کلیک نمایید!!

شرایط چکی که فاقد تاریخ سال است ولی تاریخ روز و ماه را دارد:

وکیل خوب چک بیان می نماید : در مورد چکی که ممکن است دارای تاریخ سررسید ماه و روز است ولی فاقد تاریخ سال است قانون گذار حکم صریحی برای این نوع چک ها بیان ننموده است . به طور مثال چکی با تاریخ سررسید 06/08/…. صادر شده باشد که در آن تاریخ سال قید نگردیده است و مشخص نیست که چک مذکور در چه سالی باید مطالبه شود

وکیل خوب چک ادامه می دهد : از این رو اداره حقوقی قوه قضائیه در یکی از نظریات مشورتی مورخ 12/12/1358 شماره 5654/7 خود با استناد به مواد 311،223 قانون تجارت اظهار داشته است که اگر در چک سال قید نگردیده است و فقط تاریخ روز و ماه قید شود آن چک بدون تاریخ محسوب می شود .

 

آیا نوشتن تاریخ در متن چک از سوی دارنده چک جرم است؟

وکیل خوب چک متذکر می شود : در مورد اینکه چکی بدون تاریخ سررسید صادر شود و تاریخ آن از سوی دارنده چک تکمیل شود جرم است یا خیر قانونگذار حکم مشخصی ندارد ولی اداره حقوقی قوه قضائیه در نظریه مشورتی شماره 21/7 مورخ 15/01/1381 خود اظهار می نمایید: ((وقتی کسی چکی را بدون تاریخ و سفید به کسی بدهد ، به معنی آن است که صادر کننده چک اختیار گذاشتن تاریخ را به دارنده داده است…لذا گذاشتن تاریخ از ناحیه دارنده ، جعل و الحاق به شمار نمی آید و جرم نیست.))

چه کسی حق شکایت کیفری در جرم صدور چک بلامحل را دارد؟

وکیل خوب چک بیان می کند : مطابق قانون صدور چک صرفا دارنده چک حق طرح شکایت کیفری صدور چک بلامحل را دارد در واقع اولین کسی که با مراجعه به بانک محال علیه چک، اقدام به پشت نویسی چک به نام خود برای وصول مبلغ چک می نمایید حق شکایت کیفری چک بلامحل را خواهد داشت.

وکیل خوب چک تاکید می کند : بنابراین تعریف فوق اگر چکی پس از صدور چند دست ظهرنویسی شده یا از طریقی غیر ظهرنویسی به دیگری انتقال پیدا کند شخصی که به بانک مراجعه می کند حق طرح شکایت کیفری چک بلامحل را دارد.

وکیل خوب چک ادامه می دهد : اما اگر شخصی که برای اولین بار چک را برای مطالبه به بانک ارائه می دهد پس از وصول گواهی عدم پرداخت آن چک را به شخص دیگری منتقل نماید تا وی اقدام به مطالبه وجه آن نماید، شخص اخیر حق طرح شکایت کیفری چک بلامحل را ندارد.

در واقع قانون گذار با وضع این قانون در قانون صدور چک برای جلوگیری از پدیده ای به نام ((شرخری)) است .

 

آیا ورثه ، دارنده چک بلامحل حق طرح شکایت کیفری را دارند؟

وکیل خوب چک بیان می دارد : در مورد این که آیا ورثه دارنده چک بلامحل پس از فوت مورث خود حق طرح شکایت کیفری را دارند یا خیر قانونگذار ما حکم صریحی وضع ننموده است اما اداره حقوقی قوه قضائیه در مورد این موضوع در  نظریه مورخ 22/01/1346 این طور تعیین تکلیف کرده است:

((جرایم خصوصی دو نوع است، یکی مربوط به شخص مجنی علیه است، ماننده ایراد ضرب ساده و جرایم مربوط به اعراض و منافیات عفت و غیره. دیگری ، مربوط به حقوق و اموال قابل انتقال به ورثه می باشد ، مانند صدور چک بی محل و ثبت ملک غیر و نظایر آن . در جرایم خصوصی نوع اول ، حق شکایت و تعقیب دعوی کیفری قابل انتقال به ورثه مجنی علیه نبوده و قائم به شخص مجنی علیه می باشد…وقتی مجنی علیه قبل از طرح شکایت فوت نماید ، در این صورت شاکی وجود نداشته و ندارد و طبعا مجوزی برای تعقیب متهم نخواهد بود و لذا حق شکایت به ورثه متوفی منتقل نمی گردد، ولی جرایم خصوصی نوع دوم متعلق جرم شخص نمی باشد ، بلکه مالی است قابل انتقال به ورثه است ، و همین طور که متعلق جرم حق است که به غیر و به ورثه ممکن است منتقل گردد، همین طور حق شکایت و تعقیب دعوی کیفری با فوت مدعی خصوصی به ورثه وی منتقل می شود و مخصوصا در جرایم ناشی از صدور چک بی محل…در صورت فوت کسی که چک در وجه او صادر شده بوده دارنده چک و مدعی خصوصی ورثه قانونی او هستند و از تمام مزایای قانونی چک می توانند استفاده کنند ، و حق شکایت و طرح دعوای کیفری بر علیه صادر کننده و همچنین اقدام به صدور اجرائیه ، که از جمله مزایای قانونی چک می باشد به ورثه منتقل می گردد..))

امیدواریم مطالبی که خدمت شما بازدیدکنندگان محترم ارائه شد مفید واقع شده باشد.
در صورت نیاز به وکیل خوب چک در رابطه با پرونده خود می توانید با بهترین وکیل پایه یک دادگستری تماس بگیرید.

موسسه حقوقی صلح آفرین پارس متشکل از مجرب ترین وکلا حال حاضر کشور و اساتید مطرح دانشگاه
های کشور در کنار شما می باشند.
تلفن تماس: 02166408517