یکی از موارد ضروری که امروزه باید دانست این است که در چه مواردی برای اصلاح سند مالکیت رسمی باید به دادگاه مراجعه کرد و در چه مواردی برای اصلاح سند مالکیت که به صورت رسمی است به خود اداره ثبت و اسناد مراجعه نمود.

در این بخش سعی شده است به مواردی که سند رسمی نیاز به اصلاح یا ابطال دارند به اداره ثبت و اسناد مراجعه شود به صورت مشروح به بحث گرفته شود.

 

1) ابطال سند مالکیت به حکم قانون :

در مواردی که مقتضیات اجتماعی مانند اصلاحات ارضی و تقسیم اراضی بین زارعین و یا مصالح عمومی مانند حفظ جنگل ها و منابع طبیعی و یا جهات شرعی مانند حفظ موقوفات و عمل بر نظر واقفین اقتضا نماید با وضع قوانین لازم دستور ثبت و اسناد مالکیتی که به نام اشخاص صادر شده است داده می شود بعضی از این قوانین لازم دستور ابطال ثبت و اسناد مالکیتی که به نام اشخاص صادر شده است داده می شود.

بعضی از این قوانین مانند قانون ابطال اسناد مالکیت رقبات موقوفه ، دادگاه را مامور می کند که مثلا پس از احراز اینکه مورد ثبت قبلا موقوفه بوده است سند مالکیت صادر شده به نام اشخاص و ثبت رقبه را به عنوان ملکیت ابطال نماید و برخی دیگر از آنها مانند قانون ملی شدن جنگل ها و منابع طبیعی و قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع به ادارات ذیربط اختیار می دهد که منابع طبیعی را تشخیص و دستور ابطال اسناد آنها را صادر کنند در این موارد سازمان ثبت مکلف است که طبق درخواست آن مراجع ثبت و سند مالکیت صادره را ابطال نماید و این اقدام بدون احتیاج به حکم دادگاه صورت می گیرد.

 

 

2) ابطال ثبت و سند مالکیت معارض به وسیله ی اداره ثبت :

در این موارد هرگاه دارنده سند مالکیت معارض ظرف 2 ماه از تاریخ ابلاغ قانونی اخطار اداره ثبت به او ، به دادگاه صالح مراجعه و دادخواست تقدیم ننماید و دارنده سند ثبت مقدم گواهی عدم مراجعه او را به دادگاه اخذ  و به اداره ی ثبت تقدیم نماید ، اداره ی ثبت راسا و بدون احتیاج به حکم دادگاه یا مراجع ذیصلاح دیگری ، ثبت معارض و سند مالکیت معارض را ابطال می نماید در این مورد همانگونه که گفته شد هیچ مرجع دیگری غیر از اداره ثبت در امر ابطال سند مالکیت دخالت ندارد.

 

3) اضافه مساحت املاک

در مورد اضافه مساحت املاک ماده 149 قانون ثبت بیان می دارد:

((نسبت به ملکی که با مساحت معین مورد معامله قرار گرفته باشد و بعدا معلوم شود اضافه مساحت دارد ، ذینفع می تواند قیمت اضافی را بر اساس ارزش مندرج در اولین سند انتقال و سایر هزینه های قانونی معامله به صندوق ثبت تودیع و تقاضای اصلاح سند خود را بنماید.))

در صورتی که اضافه مساحت در محدوده سند مالکیت بوده و به مجاورین تجاوزی نشده و در عین حال بین مالک و خریدار نسبت به اضافه ی مذکور قراردادی نشده باشد اداره ثبت سند را اصلاح و به ذینفع اخطار می نماید تا وجه تودیعی را از صندوق ثبت دریافت دارد ، عدم مراجعه فروشنده برای دریافت وجه در مدتی زاید بر 10 سال از تاریخ اصلاح سند اعراض محسوب و وجه به حساب درآمد اختصاصی ثبت واریز می شود.

 

در مواردی که تعیین ارزش اضافه مساحت میسر نباشد ارزش اضافه مساحت در زمان اولین معامله به وسیله ارزیاب ثبت معین خواهد شد.

 

این ماده ضمن اینکه به اداره ثبت اجازه می دهد که سند مالکیت را اصلاح نماید حقوق فروشنده را نیز حفظ کرده و اصلاح سند را موکول به تودیع قیمت مساحت اضافی و هزینه های قانونی معامله به وسیله خریدار نموده است.

 

باید دانست که اضافه مساحت به نحو دیگری نیز قابل تصور و تحقق است که در آن مورد اصلاح سند مالکیت احتیاج به پرداخت قیمت اضافی و یا وجهی دیگر ندارد و آن مورد عبارت است از موردی که سند مالکیت طول ابعاد و مساحت ملک هر دو ذکر می شود ولی باز هم اختلاف دارند یعنی اگر طول ابعاد را در نظر بگیریم و صحیح بدانیم مساحتی که از محاسبه ی آنها به دست می آید کمتر یا بیشتر از مساحتی خواهد بود که در سند مالکیت قید گردیده و اگر مساحت را در نظر بگیریم و آن را صحیح بدانیم طول ابعاد باید غیر آنچه نوشته شده است باشد.

 

در این حالت چون رسیدگی به کلیه اشتباهات ثبتی با هیات نظارت است ، باید گفت که مرجع رسیدگی به این اشتباه هم هیات نظارت می باشد.

 

4) اصلاح یا ابطال سند مالکیت به دستور هیات نظارت :

الف) در موردی که صرفا در اثر عدم دقت و اشتباه نویسنده سند مالکیت یا نویسنده ی دفتر املاک اشتباه قلمی رخ داده باشد.

 

ب ): در صورتی که ثبت دفتر املاک یا سند مالکیت مخالف یا مغایر سند رسمی باشد مثلا سند رسمی نام انتقال گیرنده احمد نوشته شده باشد ولی در دفتر املاک یا سند مالکیت اشتباها حسین یا چیز دیگری نوشته شده باشد.

 

ج) در صورتی که ثبت دفتر املاک یا سند مالکیت مخالف یا مغایر حکم نهایی دادگاه باشد . در این سه مورد هیات نظارت پس از احراز وقوع اشتباه دستور اصلاح ثبت و سند مالکیت را خواهد داد .

 

چ) در مورد اشتباهاتی که در جریان عملیات مقدماتی ثبت رخ داده است و در دفتر املاک هم وارد شده است هیات نظارت در صورت احراز وقوع اشتباه چنانچه تشخیص دهد که اصلاح آن مخل به حقوق کسی نیست دستور اصلاح ثبت دفتر املاک و سند مالکیت را صادر خواهد نمود.

 

خ) اشتباهاتی که در عملیات تفکیکی واقع در دفتر املاک یا سند مالکیت وارد شده است در این موارد نیز هیات نظارت در صورت احراز وقوع اشتباه چنانچه اصلاح ثبت و سند را مخل به حقوق دیگران تشخیص ندهد دستور اصلاح آن را خواهد داد.

 

 

 

امیدواریم مطالبی که خدمت شما بازدیدکنندگان محترم ارائه شد مفید واقع شده باشد.
در صورت نیاز به وکیل متخصص در رابطه با پرونده خود می توانید با بهترین وکیل دادگستری تماس بگیرید.

موسسه حقوقی صلح آفرین پارس متشکل از مجرب ترین وکلا حال حاضر کشور و اساتید مطرح دانشگاه
های کشور در کنار شما می باشند.
تلفن تماس: 02166408517          09129366739