شرایط تخفیف مجازات های تعزیری چیست؟

 

ممکن است افرادی به علت ارتکاب جرمی به مجازات کیفری محکوم شوند از همین رو ممکن است به جهاتی شرایط اعمال تخفیف مجازات را داشته باشند .

در واقع قانونگذار در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با اصلاحات 1399/02/23 میزان قابل اعمال برای تخفیف مجازات جرایم مختلف را بیان نموده است همچنین قانونگذار در این قانون شرایط اعمال تخفیف مجازات را به تفضیل بیان نموده است که در صورتیکه شخصی دارای این شرایط باشد از تخفیف مجازات می تواند بهره مند شود.

تخفیف مجازات در واقع از مواردی است که قانونگذار در جهت شخصی سازی مجازات و همچنین ارفاقی برای مجرمین در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با اصلاحات 1399/02/23 به آن پرداخته است .

ما در این مقاله سعی داریم از زبان مشاور کیفری به نکات کلی و جزئی تخفیف مجازات در قانون مجازات اسلامی بپردازیم امید است که افراد هیچ زمانی مرتکب جرمی نشوند تا بخواهند از تخفیف مجازات استفاده نمایند.

 

چه مجازات هایی امکان برخورداری از تخفیف مجازات را دارند؟

مجازات ها در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با اصلاحات بعدی شامل حدود ، قصاص ، دیات و تعزیرات می شود اما آنچه که باید بیان نماییم این است که جرایمی که دارای مجازات حد و یا قصاص و یا تعزیر دارند قابل تخفیف نمی باشند.

وکیل کیفری موسسه حقوقی صلح آفرین پارس ادامه می دهد : تنها جرمی که امکان اعمال تخفیف برای آن وجود دارد جرایم تعزیری می باشد که امکان اعمال تخفیف مجازات برای آن وجود دارد .

کدام یک از جرایم تعزیری امکان برخورداری از تخفیف مجازات را دارند؟

قانونگذار ما در ماده 37 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با اصلاحات 1399/02/23 به جرایم تعزیری که امکان برخورداری از تخفیف مجازات را دارند پرداخته است به گونه ای که با مطالعه این ماده از قانون مجازات اسلامی می توانیم به جرایم تعزیری که شامل تخفیف مجازات می شوند پی ببریم .

متاسفانه قانونگذار ما در اصلاحاتی که در تاریخ 1399/02/23 بر ماده 37 قانون مجازات اسلامی اعمال نمود یک مقدار فهم تخفیف مجازات در ماده 37 را دشوار نمود به همین جهت ممکن است افراد با یک مرتبه مطالعه این ماده از قانون مجازات اسلامی به طور دقیق نتواند به جرایمی که مستحق تخفیف مجازات هستند پی ببرند.

ماده 37 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با اصلاحات 1399/02/23 را بیان می نماید :

ماده 37 قانون مجازات اسلامی: در صورت وجود یک یا چند جهت از جهات تخفیف ، دادگاه می تواند مجازات تعزیری را به نحوی که به حال متهم مناسب تر باشد به شرح زیر تقلیل دهد یا تبدیل کند:

الف-تقلیل مجازات حبس به میزان یک تا سه درجه در مجازات های درجه چهار و بالاتر

ب-تقلیل مجازات حبس درجه پنج و درجه شش به میزان یک تا دو درجه یا تبدیل این مجازات و مجازات حبس درجه هفت حسب مورد به جزای نقدی متناسب با همان درجه

پ-تبدیل مصادره کل اموال به جزای نقدی درجه یک تا چهار

ت-تقلیل انفصال دائم به انفصال موقت به میزان پنج تا پانزده سال

ث-تقلیل سایر مجازات های تعزیری به میزان یک یا دو درجه یا تبدیل آن به مجازات دیگر از همان درجه یا یک درجه پایین تر

تبصره(الحاقی 1399/02/23) چنانچه در اجرای مقررات این ماده یا سایر مقرراتی که به موجب آن مجازات تخفیف می یابد ، حکم به حبس کمتر از نود و یک روز صادر شود ، به مجازات جایگزین مربوط تبدیل می شود.

همانطور که ملاحظه می فرمایید قانونگذار جرایم تعزیری را صرفا مستحق اعمال تخفیف مجازات قرار داده است .

شرح ماده 37 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با اصلاحات 1399/02/23 پیرامون تخفیف مجازات های تعزیری

همانطور که در ماده 37 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با اصلاحات بعدی ذکر شده است ، قانونگذار در اعمال تخفیف مجازات در جرایمی که دارای مجازات حبس هستند با جرایمی که مجازات شلاق و یا جزای نقدی هستند تفاوت قائل گردیده است همچنین قانونگذار در اعمال تخفیف در جرایم درجه 1 الی 7 شرایط تخفیف را متفاوت قابل اعمال می داند به این شرح که :

اگر مجازات جرم ارتکابی ( مصادره کل اموال باشد دادگاه می تواند مجازات مصادره اموال را به جزای نقدی درجه 1 الی 4 حکم نماید.

که براساس ماده 19 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 جزای نقدی درجات 1 الی 4 به شرح ذیل است:

مجازات جزای نقدی درجه 1 : بیش از 100 میلیون تومان است

مجازات جزای نقدی درجه 2 : بیش از 55 میلیون تومان تا 100 میلیون تومان است

مجازات جزای نقدی درجه 3 : بیش از 36 میلیون تومان تا 55 میلیون تومان است

مجازات جزای نقدی درجه 4 : بیش از 18 میلیون تومان تا 36 میلیون تومان است

همانطور که مشاهده می نماییم اگر مجازات جرمی مصادره اموال باشد قاضی دادگاه می تواند در صورت وجود جهات تخفیف مجازات جرم را بیش از 18 میلیون تومان تا بیش از 100 میلیون تومان تعیین نماید.

اگر فردی مرتکب جرمی شده باشد که مجازات آن انفصال دائم باشد دادگاه می تواند مجازات فرد را به انفصال موقت به میزان 5 تا 15 سال تعیین نماید

پس همانطور که مشخص است در جرمی که مجازات آن مصادره اموال است صرفا می توانیم به جزای نقدی درجه 1 تا 4 تخفیف دهیم و تبدیل نماییم و اگر مجازات جرمی انفصال دائم باشد می توانیم برای تخفیف مجازات ، وی را به انفصال موقت بین 5 تا 15 سال محکوم نماییم .

وکیل کیفری  در مورد تخفیف مجازات جرمی که مجازات آن حبس های درجه 1 تا 5 است مقرر می نماید که دادگاه می تواند بین 1 الی 3 درجه مجازات جرم حبس را تقلیل نمایند. 

 

حبس تعزیری چیست

حبس تعزیری یکی از مجازات‌های غیرمالی است که در حقوق جزا به منظور تنبیه فرد مرتکب جرم و اصلاح رفتار وی در نظر گرفته می‌شود. این نوع حبس معمولاً به دلایل غیر از مجازات‌های حدی اعمال می‌شود و مدت آن می‌تواند متفاوت باشد، از چند روز تا چند سال، بسته به نوع و شدت جرم ارتکابی. در قوانین ایران، حبس تعزیری در چهارچوب قوانین عمومی و بر اساس سیاست‌های کیفری برای جرم‌های مختلف اعمال می‌شود.

حبس تعزیری به‌طور کامل تحت اختیارات قضات است و بسته به شرایط و ویژگی‌های خاص هر پرونده، شدت و مدت آن تعیین می‌گردد.

میزان حبس های درجات 1 الی 4  

حبس تعزیری مطابق ماده 19 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 بدین شرح هستند

حبس تعزیری درجه 1 : بیش از 25 سال

حبس تعزیری درجه 2 : بیش از 15 تا 25 سال

حبس تعزیری درجه 3 : بیش از 10 تا 15 سال

حبس تعزیری درجه 4 : بیش از 5 تا 15 سال

حبس تعزیری درجه 5 : بیش از 2 تا 5 سال

حبس تعزیری درجه 6 : بیش از 6 ماه تا 2 سال

حبس تعزیری درجه 7 : 91 روز تا 6 ماه

حبس تعزیری درجه 8 : حبس تا 3 ماه

تخفیف مجازات حبس درجه 1 الی 4

اگر بخواهیم در مجازات های حبس درجه 1 الی 4 تخفیف دهیم باید 1 الی 3 درجه حبس را تقلیل دهیم به این صورت که

مجازات حبس تعزیری درجه 1 = مجازات بعد تخفیف = حبس درجه 2 ، حبس درجه 3 ، حبس درجه 4

یعنی : حبس بالای 25 سال که درجه 1 است به = حبس 5 تا 15 سال تخفیف و تقلیل می یابد

و همین طور باقی حبس های تعزیری درجات 2 الی 4

تخفیف مجازات حبس درجه 5

اگر مجازات جرمی حبس درجه 5 باشد دادگاه در اعمال تخفیف می تواند میزان مجازات حبس را 1 الی 2 درجه کاهش دهد یعنی حبس درجه 5 به حبس درجه 6 یا حبس درجه 7 تخفیف می یابد.

اگر مجازات جرمی حبس درجه 5 باشد دادگاه می تواند در جهت تخفیف مجازات حبس درجه 5 را به جزای نقدی درجه 5 تبدیل نماید.

تخفیف مجازات حبس درجه 6

اگر فردی مجازاتش حبس درجه 6 باشد در اعمال تخفیف مجازات دادگاه می تواند به میزان 1 الی 2 درجه میزان حبس را کاهش دهد و یا حبس را به جزای نقدی همان درجه 6 تبدیل نماید .

یعنی حبس درجه 6 به حبس درجه 7 تخفیف یابد یا حبس درجه 6 به حبس درجه 8 تخفیف یابد (که البته حبس درجه 8 قابل اعمال نمی باشد و تبدیل به مجازات دیگری می شود)

تخفیف مجازات حبس درجه 7

وکیل خوب کیفری موسسه حقوقی صلح آفرین پارس در مورد شرایط اعمال تخفیف مجازات حبس درجه 7 اینگونه توضیح می دهد : اگر مجازات فردی حبس درجه 7 باشد دادگاه می تواند مجازات وی را برای تخفیف مجازات به جزای نقدی درجه 7 تبدیل نماید.

تخفیف مجازات شلاق

در مورد شرایط اعمال تخفیف برای جرمی که مجازات آن شلاق است باید بیان نماییم که دادگاه برای تخفیف چنین مجازاتی می تواند میزان شلاق را 1 الی 2 درجه تقلیل نماییم یا اینکه مجازات شلاق را دادگاه به مجازاتی با همان درجه یا 1 درجه پایین تبدیل نماید.

تخفیف مجازات جزای نقدی

وکیل کیفری در مورد شرایط اعمال تخفیف برای جرمی که مجازات آن جزای نقدی است باید بیان نماییم که دادگاه برای تخفیف چنین مجازاتی می تواند میزان جزای نقدی را 1 الی 2 درجه تقلیل نماییم یا اینکه مجازات جزای نقدی را دادگاه به مجازاتی با همان درجه یا 1 درجه پایین تبدیل نماید.

 

سخن نهایی

تخفیف مجازات‌های تعزیری به شرایط خاصی بستگی دارد که طبق قانون، می‌تواند به کاهش شدت مجازات برای مرتکب جرم منجر شود. تعاون با مراجع قضائی در تحقیقات و کشف جرایم دیگر نیز می‌تواند باعث کاهش مجازات پرونده شود. این عوامل با توجه به نوع جرم و شرایط فردی مجرم در هر پرونده خاص می‌توانند مورد ارزیابی قرار گیرند. بنابراین، آگاهی از این شرایط و برخورداری از مشاوره حقوقی مناسب می‌تواند در کاهش مجازات و رسیدن به حکمی منصفانه مؤثر باشد.

برای اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تخصصی، شما می‌توانید به موسسه حقوقی صلح‌آفرین مراجعه کنید که با تیم وکلای مجرب خود در این زمینه به شما کمک خواهد کرد تا بهترین تصمیم را در مسیر پرونده‌تان اتخاذ کنید.